دوره 6، شماره 67، آذر 1402، صفحات 83 - 94

نویسندگان : مژگان مهری ده نو* ¹

چکیده :
یکی از مسائل مهم در برنامه های تربیتی، تعیین اهداف تربیتی و توجه به نیازهای انسان که موضوع تربیت است، همواره منبعی مهم برای انتخاب و گزینش اهداف تربیتی بوده است. همان طور که، در فعالیت تربیتی هدف نقش اساسی دارد. کلیه برنامه ها و فعالیت های تعلیم و تربیت در پرتو هدف جهت می یابد. و هرسه علما(دانشمند) نگاهی مشابه به تعلیم و تربیت داشته اند و از منظر دین به تربیت نگاه کرده اند و جنبه اخروی تربیت را در نظر گرفته اند.بنابراین، مهمترین اهداف تعلیم و تربیت از دیدگاه امام خمینی (ره) عبارتند از: مهذب ساختن نفوس و پرورش انسان های مهذب (تربیت اخلاقی و تهذیب نفس ،دو رکن اصلی آموزش و پرورش است)، رشد جسمی و رشد عقلانی و رشد معنوی، تربیت اسلامی و اخلاقی واستقلال فکری، فرهنگی، سیاسی واقتصادی است . همان طور که، شهيد مطهري هدف اصلي و عمده در تعليم و تربيت اسلامي را هدف انبياء تلقي می کندکه عبارتند از: شناخت خدا و نزديک شدن به او و ديگری، برقراري عدل و قسط در جامعه بشري؛ يعني برقرار ساختن توحيد عملي و اجتماعی. از دیدگاه شهید مطهری مواردی از جمله؛ خود شناسی، آزادی معنوی، پرورش قوه تفکر و ابتکار، ایجاد روحیه علمی در متعلم و ایجاد حس اعتماد به نفس هدف نهایی در تعلیم و تربیت اند. هدف غايی و نهايی در تعليم و تربيت اسلامی، رساندن انسان به نهايت کمال وجود و مرتبۀ خليفۀ الهی است .در اين مسير برای تعليم و تربيت هدف های واسطه ای نيز تعريف شده است که بوعلی سينا در تبيين کارکردها و کارايی نظام تعليم و تربيت به سه مورد اساسی از جمله: ایمان به خدا، اخلاق نیکو و پسندیده و علم آموزی را به عنوان اهداف ميانی و واسطه ای تعليم و تربيت اشاره می کند و سعادت بشر را در دستيابی به اين اهداف می داند.

کلمات کلیدی :
تعلیم و تربیت اسلامی، اهداف تربیتی، آموزش و پرورش، امام خمینی(ره)، شهید مطهری، ابن سینا