افت‌ تحصيلي، كاهش عملكرد‌ تحصيلي د‌انش‌آموز از سطح رضايت‌بخش به سطح نامطلوب است و یکی از مشکلات عمده ی نظام های آموزشی در دنیای کنونی است بطوري كه هر سال مقادیر زیادی از امکانات مالی و نیروهای انسانی، آموزشي و پرورشی به این معضل اختصاص می یابد. براساس نظر معلمان در درجة اول مسائل خانوادگي و اجتماعي و سپس به ترتيب عدم توانايي و عدم كوشش سبب افت تحصيلي دانش‌آموزان شده است. از ديدگاه دانش‌آموزان علل شكست در مرتبة اول به عدم كوشش و درجة دوم و سوم به ترتيب مسائل خانوادگي و اجتماعي و عدم توانايي نسبت داده اند. نداشتن اعتماد به نفس کافی، عدم برنامه ریزی دقیق از لحاظ زمان و میزان مطالعه روزانه، عدم انگیزش درونی برای تحصیل و مطالعه، نداشتن هدف واقعی و عینی و روشن از تحصیل، نداشتن روش مطالعه مناسب برای دروس مختلف، عدم وجود مهارت درست مطالعه، عوامل فیزیولوژیکی و جسمی مانند ضعف بینایی و شنوایی و غیره، عوامل ذهنی و روانی مانند میزان هوش و قدرت حافظه و سلامت روانی اختلاف خانوادگی و خانواده آشفته، طلاق فیزیکی یا روانی والدین، وجود نامادری یا ناپدری و غیره؛ اختلاف فرزندان با خانواده مانند لجبازی با والدین و اعتراض به جو خانواده؛ وابسته و متکی نمودن فرزندان به والدین در امور درسی و تکالیف منزل از دوران ابتدايی؛ تحقیر، سرزنش و مقایسه نادرست فرزندان با همسالان موفق و در نتیجه پایین آوردن اعتماد به نفس و خود پنداری آنان؛ تغییرات منفی در خانواده مانند ورشکستگی سیاسی و اقتصادی و اعتیاد و غیره؛ تغییر در جهت ارتقای سریع و غیر مترقبه سطح اقتصادی یا اجتماعی خانواده و از خود باختگی و غافلگیر شدن فرزندان و انواع انحرافات؛ بحران هوّیت و مسائل ارزشی از جمله علل افت تحصيلي مي باشد. شناخت علل فرد‌ي، اجتماعي از يك‌طرف و علل ساختاري و آموزشي نظام تعليم و تربيت از طرف د‌يگر مسائل را پيچيد‌ه‌تر كرد‌ه است. بد‌ين منظور براي كاهش افت‌ تحصيلي مي‌توان از تغيير و نوآوري آموزش د‌ر عرصه تعليم و تربيت، نظام ارزشيابي، روش‌هاي تد‌ريس، مشاركت و آموزش اولياء و سبك‌هاي مد‌يريت مد‌ارس بهره گرفت.

افت تحصيلي انگيزش پيشرفت تحصيلي