دوره 4، شماره 43، آذر 1400، صفحات 139 - 128

نویسندگان : محمد علی قادری* ¹

چکیده :
یکی از حقوق مهم زوجه در شریعت مقدس اسلام، حق نفقه است که بر عهده زوج، واجب گشته و حفظ شأن و منزلت زن، رعایت عدالت و انصاف، و تعادل در وظایف زوجه، از نتایج این حکم الهی محسوب می‌شود. لیکن در مقام امتثال آن، تزاحماتی با سایر مسئولیت‌های شرعی زوج، قابل تصوّر است که عدم بررسی و ارائه راه‌کار صحیح، موجب سردرگمی حقیقت جویان و سوء استفاده‌ی بهانه جویان می‌گردد. در این پژوهش که به شیوه توصیفی-تحلیلی صورت گرفته، ضمن دسته بندی کلی مسئولیتهای زوج به مالی و غیر مالی، برخی از مصادیقِ نوعی را که شائبه‌ی تزاحم در آن می‌ر‌فت، مورد بررسی قرار دادیم و ضمن تبیین اقوال علماء، ترجیح را در هر مورد، مستدل به ادله شرعیه، بیان نمودیم. از اهم نتایج بدست آمده، عبارتند از: اولاً: عدم وجود تزاحم حقیقی بین پرداخت نفقه و مسئولیت های ناشی از احکام خمس، زکات، کفارات، عهد، نذر، قسم، حج و پرداخت بدهی . ثانیاً: در مواردی نظیر تزاحم با جهاد، انفاق، حق استمتاع و مضاجعت زوجه یا زوجات و نفقه ی والدین، نیز مراتب ضرورت و شرایط اضطرار باید لحاظ شود.

کلمات کلیدی :
حقوق، فقه، نفقه، زوجه، زوج، مسئولیت، مالی، غیر مالی.