دوره 5، شماره 53، مهر 1401، صفحات 69 - 82

نویسندگان : فاطمه السادات سعادت‌فرد* ¹ ، سیف‌اله فضل الهی قمشی ²

چکیده :
هدف از این پژوهش، نگاهی نو به روش‌شناسی مدل‌سازی است. مدل‌سازی به عنوانی یکی از روش‌های پژوهش کیفی به منظور ساده‌سازی روش‌های پیچیده در دنیای امروز شناخته شده است. استفاده از الگو یا مدل در همه شئونات زندگی بشر اثرات مفیدی دارد. مدل، ابزاری برای تحلیل واقعیت ها و روشی کنترلی برای شرح و تأویل روابط بین متغیرها است. از تمایزات شاخص این روش پژوهشی با سایر روش‌ ها این است که گاهی به‌عنوان خروجی سایر روش‌های کیفی و حتی کمی به شمار می‌رود و برخی نیز معتقدند مدل‌سازی خود روش پژوهشی مستقلی است. در این مطالعه مروری به واکاوی روش مدل‌سازی در کتاب ها و مقالات منتشر شده در مجلات پرداخته شده و ساختار کلی این روش و مراحل انجام روش مدل‌سازی مورد بحت و بررسی قرار گرفته است. در انتها به بررسی محاسن، معایب و اهداف روش مدل‌سازی پرداخته شده است. نتیجه‌ی پژوهش حاضر مبین آن است که مدلسازی ابزاری کاربردی برای تمامی علوم و انواع پژوهش‌ها است. از این روش نه تنها برای توصیف وضعیت موجود بلکه برای پیش‌بینی رخدادهای آتی نیز استفاده می‌گردد. روش مدل‌سازی قدرت پیش‌بینی نحوه‌ی رفتار سیستمِ مورد مطالعه و چگونگی تأثیر متقابل عناصر آن سیستم را به پژوهشگر می‌دهد.

کلمات کلیدی :
مدل‌سازی، مدل، پژوهش کیفی، روش مدل‌سازی، الگو